Sự tích Ông táo về trời ngày 23-12 âm lịch

1. Sự tích Ông táo về trời

“Sự tích Ông Táo về trời” là một câu chuyện dân gian trong văn hóa dân gian Việt Nam, nó kể về việc Ông Táo – thần thúc đẩy sự phát triển của đời sống xã hội và con người – từ trần gian lên trời. Câu chuyện này thường được kể vào dịp Tết Nguyên Đán, khi mọi người thường cúng ông Táo để đón mừng năm mới âm lịch.
Theo câu chuyện, vào ngày 23 tháng Chạp (âm lịch), Ông Táo trở về trời để gặp Ngọc Hoàng tường thuật về cuộc sống của con người trên đời trần. Ông Táo sẽ báo cáo về tất cả những việc làm tốt và xấu của mỗi người. Dựa vào báo cáo này, Ngọc Hoàng sẽ quyết định phần thưởng hoặc phạt của từng người.
Trước khi Ông Táo lên đường về trời, người ta thường cúng ông Táo để bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng, đồng thời hy vọng nhận được sự may mắn, phúc lợi trong năm mới. Điều này thể hiện sự tin ngưỡng của người Việt trong việc cầu mong sự bảo hộ và phúc lành từ các vị thần.

2. Ý nghĩa của phong tục đưa Ông táo về trời

Biểu tượng của sự kính trọng và lòng biết ơn: Việc cúng Ông Táo trước khi ông trở về trời là cách thể hiện lòng biết ơn và kính trọng đối với ông, vị thần đã gắn bó và chăm sóc con người trong suốt một năm qua.
Cầu mong sự may mắn và phúc lợi: Người ta cúng Ông Táo để mong nhận được sự bảo hộ và phúc lợi từ các thần linh. Họ tin rằng việc làm này sẽ giúp họ có một năm mới tràn đầy niềm vui, sức khỏe và thành công.
Thanh lọc và chuẩn bị cho năm mới: Việc cúng Ông Táo cũng có thể coi là một cách thanh lọc tinh thần, xua đuổi đi những điều xấu xa, những điều không tốt trong năm cũ, đồng thời chuẩn bị tâm hồn cho một năm mới tươi sáng và tích cực.
Gắn kết cộng đồng: Phong tục này còn góp phần trong việc gắn kết cộng đồng, khi mọi người cùng tham gia vào hoạt động này, tạo ra một không khí đoàn kết và hòa thuận trong xã hội.

Phong tục đưa Ông Táo về trời không chỉ là một nghi lễ tôn giáo mà còn là biểu hiện của lòng biết ơn, hy vọng và sự kết nối với nguồn gốc văn hóa của dân tộc Việt Nam.

3. Mâm lễ vật cúng Ông táo gồm những gì?

Mâm lễ vật cúng Ông Táo thường được chuẩn bị rất cẩn thận và cầu kỳ, với những món đồ cúng đa dạng nhằm thể hiện lòng tôn kính và hy vọng vào một năm mới may mắn và phồn thịnh. Dưới đây là một số món đồ thường thấy trên mâm cúng Ông Táo:

Bánh chưng, bánh dày: Đây là hai loại bánh truyền thống của người Việt, thường được cúng trong các dịp lễ tết. Bánh chưng và bánh dày thường đặc trưng cho sự giàu có, may mắn và an lành.
Trái cây tươi: Đa dạng loại trái cây như bưởi, cam, táo, lê, nho… thường được sắp xếp đẹp mắt trên mâm cúng, tượng trưng cho sự phồn thịnh, tràn đầy và giàu sang.
Nước, rượu: Nước thường được cúng để giải khát cho Ông Táo sau chặng đường về trời. Còn rượu thường là một biểu tượng của sự phồn thịnh, hạnh phúc.
Các loại bánh kẹo: Như bánh phu thê, kẹo dừa, hạt sen… để thể hiện sự ngọt ngào, hạnh phúc và may mắn.
Hương thơm, nhang và hoa: Hương thơm và nhang thường được đốt để tạo không khí trang trọng, linh thiêng. Hoa cũng thường được sắp xếp bày đẹp mắt trên mâm cúng.
Các món đặc sản khác: Tuỳ theo vùng miền và phong tục gia đình, mâm cúng Ông Táo có thể bao gồm thêm các món đặc sản địa phương khác như mứt, nem chua, hoặc các món ăn khác tùy thích của gia đình.

Những món đồ này không chỉ là sự biểu hiện của lòng tôn kính và hy vọng của người cúng, mà còn là cách thể hiện tinh thần đoàn kết và hòa mình vào không khí lễ hội của cộng đồng.

4. Phong tục phóng sinh cá chép trong ngày đưa Ông táo về trời

Là một trong những nét đặc trưng của văn hóa dân gian Việt Nam vào dịp cuối năm. Thông thường, vào ngày 23 tháng Chạp (âm lịch), người Việt thường thực hiện phong tục này như một cách để tôn vinh và chúc phúc cho Ông Táo trước khi ông trở về trời, đồng thời cũng là một cách để giải thoát và chứng tỏ lòng nhân ái.

Dưới đây là quy trình phóng sinh cá chép trong ngày Ông Táo về trời:

Chuẩn bị cá chép: Người dân thường mua hoặc nuôi các con cá chép nhỏ để chuẩn bị cho việc phóng sinh. Cá chép được chọn phải khỏe mạnh và đẹp, thường được nuôi trong nhà một thời gian trước ngày cúng.
Lễ cúng: Trước khi phóng sinh, người dân thường thực hiện lễ cúng Ông Táo trên bàn thờ Ông Táo ở bếp. Họ cúng các mâm thức ăn và đèn nhang, thắp hương và đọc lễ kinh để cầu mong mùa xuân mới mang lại may mắn và hạnh phúc.
Phóng sinh: Sau khi hoàn thành lễ cúng, người dân mang cá chép ra ngoài và thả chúng vào sông, hồ hoặc ao. Hành động này thường được thực hiện cùng nhau, tạo nên một không khí vui tươi và đoàn kết trong cộng đồng.
Ý nghĩa: Phóng sinh cá chép được coi là một hành động thiện lành, tượng trưng cho việc giải thoát cho các sinh linh khỏi cảnh đau khổ và trở về với tự nhiên. Nó cũng thể hiện sự biểu hiện lòng nhân ái và tôn trọng cuộc sống của người Việt.

Phong tục phóng sinh cá chép không chỉ là một truyền thống văn hóa mà còn là một cách để kết nối với tự nhiên và thể hiện lòng biết ơn và nhân ái của con người.